توصیف مشهد از دیدگاه سیاحان خارجی در گذشته

توصیف مشهد از دیدگاه سیاحان خارجی در گذشته

خانیکوف روسی که در سال ۱۸۰۸ میلادی (۱۲۷۵ ه.ق) به مشهد آمده، در خصوص مشهد اطلاعاتی به دست می دهد که تلخیص از سفرنامه او در کتاب شش ماهه دوم، از صفحه ۲۹۹ تا ۲۸۸ مندرج است، سال ۱۸۹۱. از جمله در صفحه ۲۸۸ در ضمن گفتگو از خیابان و نهر آن درج شده: قسمت علیای نهر خیابان مشجر است. از همه این درختان قدیمتر چناری است که باشکوهی خاص پهلوی در مقبرة نادری واقع گردیده و مقبره فعلا تبدیل به مکتب خانه شده است. به طوری که معلوم است فاتح هند قبل از وفات برای خود بنای مقبره عالی نموده و چون در قوچان به قتل رسید، پسر نادر جسدش را به مشهد آورده و در مقبره مدفون ساخت، ولی چندی نگذشت که آقا محمد خان پسر فتحعلی خان قاجار که پدرش را به حكم نادر در مشهد کشته بودند ، برای انتقام حکم به خرابی مقبره مزبور داد و آن را از اساس خراب کردند. آغا محمد خان استخوانهای نادر را از خاک درآورده به طهران برد و در درگاه قصر خود به خاک سپرد، تا بدین طرز وحشیانه هر روزه آنها را پایمال نموده باشد.

http://namnak.com/%D8%AA%D9%88%D8%B1-%DA%A9%DB%8C%D8%B4-%D9%88-%D8%AA%D9%88%D8%B1-%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B2.p74004

جهت رزرو تور مشهد به سایت آژانس مسافرتی چهارفصل به نشانی CHAHARFASL . NET مراجعه کنید.

به طوری که «آقای شاهزاده محمد هاشم میرزا افسر نماینده محترم مجلس شورای ملی» بر طبق اسنادی که در دست اولاد نادر دیده اند می گفتند، منسوبان نادر به هرات رفته بودند و در سال ۱۲۸۹[ قمری] به مشهد برگشتند و در این وقت مقبره خراب بوده است. چنانکه هم در این تاریخ به نقل شاهزاده مزبور یکی از متولیان در ضمن مراسله شکایت آمیزی می نویسد که مطابق وقف نامه هرشب جمعه باید به فقرا نان قسمت کنیم. حالیه اثری از قبر نیست و جای کثیفی هم شده است. بدین شکل تا سال ۱۳۰۲ قمری در محل قبر تل خاکی باقی مانده بود و زمین های ناصافی داشت و در آن سبزیجات می کاشتند.

http://www.1pezeshk.com/archives/2019/03/chaharfasl.html

در این سال میرزا عبدالوهاب خان آصف الدوله والی خراسان (۱۳۰۱ تا ۱۳۰۲) امر به تسطيح کردن اراضی آنجا داده و در آنجا میزانی گذاشته و میدان ساخته تصرف نمود. در سال ۱۳۰۸ قمری میرزا علی محمد خان مؤتمن السلطنه اجاره خطی تحصیل کرد و آن را به تصرف آورد. پس از چندی نصير الدوله پسر آصف الدوله مزبور از طهران سبقت تصرف خود را ادعا کرد، و بالأخره به اصلاح انجامید و اراضی میدان را به شرکت منتصر الملک قسمت کردند، و در محل آن سه کاروانسرا و ۲۸ دربند دکان و چند خانه ساخته شد و قبر در یکی از کاروانسراها اتفاق افتاد. در سال ۱۳۲۰ قمری صحبت تعمیر قبر در میان آمد و اولین دفعه چهار دیوار آجری برای آن ساختند. در سال ۱۳۳۳ قمری مجلس شورای ملی مخارج تعمیر مقبرة نادری را اجازه و تصویب نمود و در سال ۱۳۰۰ شمسی (= ۱۳۶۰ قمری) از طرف ایالت خراسان طرح باغ و عمارت فعلی ریخته شد و ساختمان عمارت به تدریج تمام شد، و مزرعه دهشک که موقوفة قبر است به اداره ماليه واگذار شده است که در ادامه جمع آوری کرده به مصرف آن برسانند. تور مشهد